Competenties door te leren

Leren is gerelateerd aan de volgende inzichten:

  1. Leren is gebaseerd op activiteit. Dat is fundamenteel voor de menselijke conditie.
  2. Leren is een continu proces van vergelijking van dat wat bedoeld werd met wat bereikt is.
  3. Fouten, mislukkingen, vergissingen en onbegrip zijn inherent aan leren. Dit zijn vitale aspecten van het leren. Bij leren wordt de wens zichtbaar om het handelen zodanig te verbeteren dat een hoger resultaatniveau kan worden bereikt.
  4. De ambitie van een leraar om wat verkeerd en mislukt is bij de leerlingen uit te bannen door fouten en vergissingen te bestraffen, vormt feitelijk een hindernis tot leren.
  5. Reflectie maakt wezenlijk onderdeel uit van vergelijking. Er is geen leren zonder reflectie.
  6. Afhankelijk van leeftijd, rijping en omstandigheid beweegt reflectie zich tussen een relatief onbewust proces van nabootsing (een vorm van spiegelen) via een halfbewust proces van overwegen, dagdromen en mijmeren naar volledig wakkere, bewuste reflectie die in het algemeen omvat:
    1. terugblik op het doel met de vraag wat er bereikt is;
    2. reflectie op de omstandigheden en de context waarbinnen de activiteit plaatsvond;
    3. evaluatie van het proces en de mate van resultaat.
  7. De eerste stap in het leren [6] om te leren is bewustzijn krijgen van het leerproces door reflectie. Portfolio is ervoor ontworpen om leerlingen te leren hoe ze kunnen leren ( en de leraar hoe deze leerlingen te adviseren en coachen het zo te doen).
  8. Leren is een individueel proces; dit is niet te standaardiseren of normeren. De uitdrukking ‘gelijke kansen’ kan niet betekenen dat alle leerlingen hetzelfde moeten leren op hetzelfde moment, dezelfde plaats en om dezelfde reden. Dit betekent dat leerlingen in de gelegenheid worden gesteld hun eigen leerstrategieën te bedenken. Ook dit is een aspect van het werken met portfolio.

“De portfolio jungle is een opwindende plaats voor survival voor leerling en leraar – en een perfecte plaats om verstoppertje te spelen.“

(T. Koch)